1. Nứt khi uốn sâu: Nỗi ám ảnh lớn nhất của các nhà máy dập – uốn – hàn

Dập và uốn sâu (90° – 135° – 180°) là công đoạn "nguy hiểm" nhất đối với SGCC.
Chỉ cần thép kém một chút, lớp mạ sẽ:

nứt,
rạn chân mạ,
bong mạ,
lộ lõi thép,
không ăn sơn,
rỉ sét sau vài tuần,
hoặc tệ nhất → dây chuyền phải dừng vì NG hàng loạt.

Trong những năm gần đây, Đài Tín tiếp nhận rất nhiều phản hồi từ khách hàng trước khi chuyển sang POSCO/CSVC rằng:

“Hễ uốn sâu là SGCC Trung Quốc nứt như tơ nhện.”

Vậy nguyên nhân thực sự là gì?
Tại sao SGCC Trung Quốc rất dễ bị nứt, còn POSCO – CSVC thì gần như không bao giờ?

Hãy bóc tách từng yếu tố kỹ thuật.

2. Nguyên nhân 1 – Độ dẻo (elongation) thấp hơn chuẩn

Elongation là yếu tố quan trọng nhất quyết định thép có uốn sâu được hay không.

Nguồn thép	Độ dẻo (elongation) trung bình
POSCO	31–40%
CSVC (Nippon Steel)	30–38%
Trung Quốc	18–26%

=> Elongation thấp = nứt khi uốn sâu.

Vì sao elongation của hàng Trung Quốc thấp?

Tỷ lệ tạp chất cao hơn trong thép nền
Quy trình luyện thép không ổn định
Tinh luyện không đạt tiêu chuẩn Nhật – Hàn
Kiểm soát carbon và lưu huỳnh kém

Khi uốn 90°–180°, vùng chịu kéo sẽ bị "đứt" nếu thép thiếu dẻo → sinh ra cracking (nứt lớp mạ).

3. Nguyên nhân 2 – Lớp mạ không đồng đều & bám dính kém

Lớp mạ kẽm là thứ “bảo vệ” lõi thép.
Khi uốn sâu, lớp mạ phải:

bám chắc,
phủ đều,
không rỗng khí,
không bị "cứng giòn".

Nhưng ở SGCC Trung Quốc thường gặp:

❗ Lớp mạ dày – mỏng thất thường

=> Khi uốn, phần mạ dày bị gãy, phần mạ mỏng bị bong.

❗ Lớp mạ không bám

=> Tách lớp ngay khi dập → rạn chân mạ.

❗ Độ tinh khiết kẽm kém

=> Mạ giòn → crack.

❗ Công nghệ mạ lò cũ

=> Mạ không đồng nhất → uốn là nứt.

Ngược lại:

POSCO dùng Hot-Dip Galvanizing – Continuous Line tiêu chuẩn cao
CSVC theo công nghệ Nippon Steel (Nhật Bản)

=> Lớp mạ đều – bám cực tốt – dập/uốn sâu KHÔNG nứt.

4. Nguyên nhân 3 – Độ cứng quá cao (over-hard)

Nhiều nguồn SGCC Trung Quốc bị quá cứng, vì:

thép tái cán,
thép được nấu lại từ phế liệu,
thiếu bước ủ mềm,
cán không chuẩn tiêu chuẩn JIS.

=> Thép quá cứng = ít đàn hồi = dễ gãy khi uốn.
=> Nứt lớp mạ + nứt lõi thép.

Độ cứng POSCO/CSVC luôn ổn định, vì kiểm soát từ phôi đến thành phẩm.

5. Nguyên nhân 4 – Dung sai độ dày quá lớn

Dung sai vượt quá giới hạn ảnh hưởng trực tiếp đến uốn sâu.

Nguồn	Dung sai thực tế
POSCO/CSVC	±0.02 – 0.04 mm
Trung Quốc	±0.06 – 0.15 mm

Dung sai lớn gây:

lực uốn không ổn định,
góc uốn sai số cao,
lực phân bổ không đều,
nứt lớp mạ ngay tại điểm chuyển lực.

Đây là nguyên nhân khiến nhiều nhà máy dập 10 cái thì NG 3–4 cái.

6. Nguyên nhân 5 – Thành phần hóa học không chuẩn (phế liệu cao)

Thép Trung Quốc thường dùng lượng lớn phế liệu để giảm giá thành.

Điều này dẫn đến:

carbon không ổn định
mangan thấp
lưu huỳnh & phốt pho cao
hạt thép không đồng nhất

=> Thép giòn, dễ gãy – uốn là nứt.

Trong khi đó:

POSCO tinh luyện chuẩn Hàn Quốc
CSVC theo tiêu chuẩn Nhật Bản

=> Thành phần thép sạch → uốn sâu tốt → không nứt mạ.

7. Nguyên nhân 6 – Lớp dầu bảo vệ không đúng chuẩn

Hàng SGCC cần lớp dầu:

đủ mỏng
đủ đều
chống mốc
hỗ trợ trượt khi uốn

Nhưng nhiều coil Trung Quốc có:

dầu quá ít → uốn bị ma sát cao → nứt
dầu quá nhiều → không ăn sơn
dầu kém chất lượng → mạ bị giòn

Trong khi POSCO – CSVC có lớp dầu chuẩn dùng cho dập/uốn.

8. Nguyên nhân 7 – Mạ “giả Z” (Z12 thực chất chỉ Z6–Z8)

SGCC Trung Quốc thường không đúng lớp mạ Z công bố.

Ví dụ thực tế từ khách hàng Đài Tín:

Ghi: Z12
Kiểm tra thực tế: Z5 – Z7

Lớp mạ quá mỏng → không chịu được uốn sâu → nứt ngay tại góc 90°.

POSCO – CSVC luôn mạ đúng Z12 – Z18 – Z27 theo CO/CQ.

9. Nguyên nhân 8 – Công nghệ sản xuất không ổn định

Công nghệ mạ kẽm của Trung Quốc phân hóa cực mạnh:

lò cũ,
dây chuyền mini,
không kiểm soát nhiệt độ,
không kiểm soát áp lực mạ.

Hệ quả:

lớp mạ “vón cục”,
vùng cứng – vùng mềm,
vùng mạ dày – vùng mạ mỏng.

Khi uốn → chỗ dày gãy – chỗ mỏng bong.

10. Nguyên nhân 9 – Thiếu kiểm soát chất lượng (QA/QC)

Nhiều nhà máy Trung Quốc:

không test dập/uốn trước khi xuất
không kiểm tra dung sai
không kiểm tra thành phần hóa học
không test kéo
không đo lớp mạ tự động

Trong khi POSCO – CSVC có 15–27 bước kiểm tra trong từng coil.

11. Tóm tắt: Vì sao SGCC Trung Quốc bị nứt khi uốn sâu?

Nguyên nhân	Mức độ ảnh hưởng	Ghi chú
Độ dẻo thấp	⭐⭐⭐⭐⭐	Nguyên nhân lớn nhất
Lớp mạ không bám	⭐⭐⭐⭐⭐	Rất phổ biến
Dung sai lớn	⭐⭐⭐⭐	Ảnh hưởng jig
Thành phần thép bẩn	⭐⭐⭐⭐	Giòn thép
Lớp dầu kém	⭐⭐⭐	Gây rạn
Công nghệ mạ kém	⭐⭐⭐⭐	Mạ không đều